ความสงบ สู่ ความสุข คอลัมน์ ธรรมะวันหยุด
ทุกคนต้องการความสงบ ไม่มีใครต้องการความวุ่นวาย ต้องการความสุข ไม่ต้องการความทุกข์ เพราะฉะนั้นทุกคนจึงพยายามแสวงหาความสุขกัน
พระพุทธเจ้าทรงแสดงความสุขของฆราวาสไว้ 4 อย่าง คือ
1.ความสุขเกิดจากการมีทรัพย์
2.ความสุขเกิดจากการจ่ายทรัพย์บริโภค
3.ความสุขเกิดจากการไม่เป็นหนี้
4.ความสุขเกิดจากการทำงานที่ไม่มีโทษ
ฆราวาส คือ ผู้ครองเรือน ผู้มีครอบครัว ต้องการความสุข ต้องพยายามแสวงหาทรัพย์ให้ได้ ถ้าไม่มีทรัพย์หาความสุขได้ยาก เพราะความยากจนเป็นทุกข์ในโลก
เมื่อแสวงหาทรัพย์มาได้แล้วต้องจ่าย ทรัพย์บริโภค คือจ่ายเพื่อเลี้ยงชีวิตและครอบครัว จ่ายเพื่อเครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย รักษาโรคภัยไข้เจ็บ จึงจะเป็นสุข ถ้ามีทรัพย์แต่มีความตระหนี่ ไม่จ่ายดังที่กล่าวมาแล้ว จะไม่มีความสุขเช่นกัน
การจ่ายทรัพย์ต้องระวังไม่ให้เป็นหนี้ ถ้าจ่ายจนเป็นหนี้ต้องเป็นทุกข์ เพราะความเป็นหนี้เป็นทุกข์ในโลก
การแสวงหาทรัพย์ ต้องแสวงหาในทางที่ชอบธรรม ไม่ผิด ไม่มีโทษในภายหลัง จึงจะมีความสุข เพราะความสุขเกิดจากการทำงานที่ไม่มีโทษ
ความสุข ที่กล่าวมานี้เป็นความสุขโดยทั่วไป ส่วนความสุขโดยรวบยอดพระพุทธเจ้าตรัสว่า ความสุขอย่างอื่นนอกจากความสงบไม่มี ความสุขอย่างอื่นแม้จะมีอยู่ก็จริง แต่ยังไม่เท่าความสุขที่เกิดจากความสงบ
ผู้ใดไม่มีความสงบผู้นั้นไม่มีความสุข แม้จะมีทรัพย์ จ่ายทรัพย์บริโภค ไม่มีหนี้ ทำงานที่ไม่มีโทษ แต่ตัวเองไม่มีความสงบ มีความวุ่นวายที่เกิดจากตัวเองบ้าง เกิดจากครอบครัวบ้าง เกิดจากบุคคลอื่นบ้าง จะไม่มีความสุข สถานที่ใดไม่มีความสงบ มีความวุ่นวายยุ่งยาก ที่นั้นจะไม่มีความสุข
เรายังมีชีวิตอยู่ในโลกนี้ ต้องต่อสู้เพื่อให้ชีวิตดำรงอยู่ได้ด้วยดี มีคำกล่าวว่า ชีวิตคือการต่อสู้ ศัตรูคือยากำลัง อุปสรรคคือหนทางแห่งความสำเร็จ ลำบากในวันนี้คือความสุขที่จะมีในวันหน้า
การต่อสู้ต้องมีการแพ้ชนะ ผู้ชนะต้องได้รับการโต้ตอบเพื่อเอาชนะบ้าง ผู้แพ้ต้องมีความทุกข์ด้วยคิดว่าเมื่อไรเราจึงจะชนะได้บ้าง ผู้ที่ชนะกิเลสในตัวให้สงบลงได้ ไม่ให้กิเลสกำเริบ เรียกว่าเอาชนะตัวเองได้ ชื่อว่าละความชนะ ละความแพ้ได้ ย่อมมีความสุข เราชนะกิเลส ชนะตัวของตัวเองได้เพียงคนเดียว ดีกว่าเอาชนะคนอื่นตั้งร้อยคนพันคน แม้ว่าจะเอาชนะคนอื่นมากๆ ได้ แต่ยังแพ้กิเลส แพ้ความชั่วของตัวเอง ยอมให้ความชั่วครอบงำตัวเอง บังคับตัวเองให้ทำความชั่วได้ต่างๆ นานา ชื่อว่าเป็นผู้แพ้จะต้องประสบแต่ความทุกข์ตลอดไป เมื่อใดเอาชนะกิเลส ชนะความชั่ว ไม่ให้ครอบงำตนเองให้ทำความชั่วได้ เมื่อนั้นจึงมีความสุข
ดังนั้น ถ้าต้องการความสุขที่แท้จริง ต้องสร้างความสงบขึ้นในตน โดยอาศัยพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าดังที่ได้กล่าวมา
พระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ.9)
เจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชรวรวิหาร / watdevaraj@hotmail.com
ที่มา...หนังสือพิมพ์ข่าวสด วันที่ 19 เมษายน พ.ศ. 2552
